Table of Contents
1. Lời nói đầu
Ở bài viết lần trước mình đã chia sẻ về kỳ thực tập kéo dài 2 tháng của mình đã diễn ra như thế nào, các bạn có thể xem lại tại đây:
Sau kỳ thực tập đó, mình đã trở thành nhân viên chính thức của công ty, mở ra một chương mới, một giai đoạn mới chuyển giao từ việc đi học sang đi làm... (mình vẫn còn là sinh viên nha mấy bạn 😅).
Chắc hẳn nhiều bạn sau khi đọc xong tiêu đề đều có chung suy nghĩ là mình nói xạo 😆 Mới đi làm 3 tháng làm sao bằng người đi làm 3 năm được? Ảo tưởng à? Có biết mình đang nói gì không thế?,... Nếu vậy thì mình xin lỗi vì đã làm các bạn hiểu nhầm 😄 nhưng sự thật là mình đang đảm nhiệm vai trò của một người Senior (khoảng hơn 3 năm kinh nghiệm) trong dự án hiện tại với khách hàng bên Pháp (đã chia sẻ ở blog trước). Nói đúng hơn thì mình đang cố gắng để lấp đầy lượng kiến thức mà một người hơn 3 năm kinh nghiệm phải biết, chứ lượng kiến thức hiện tại của mình chỉ tương đương từ 1-2 năm kinh nghiệm mà thôi (đã được đánh giá qua kỳ thực tập). Và vị trí này có được hoàn toàn là do tự bản thân mình đã đậu 3 vòng phỏng vấn với khách hàng cho vị trí Senior Java Developer, chi tiết như thế nào mời các bạn cùng theo dõi tiếp trong bài viết lần này nhé!
note: Số năm kinh nghiệm đôi khi không được đánh giá chính xác qua số năm đi làm, nhất là trong thời đại kiến thức mở hiện nay, một bạn sinh viên mới ra trường hoàn toàn có thể có lượng kiến thức tương đương những người đi làm 1, 2 năm hoặc thậm chí là 3, 4 năm như thường.
2. Cách nhận dự án của công ty
Công ty mình là công ty gia công phần mềm và trong công ty có rất nhiều dự án khác nhau, mỗi dự án cũng sẽ là một khách hàng khác nhau, có số lượng nhân sự khác nhau và nhiệm vụ chính của công ty mình sẽ là bảo trì và phát triển thêm các tính năng mới cho sản phẩm đã có sẵn của khách hàng.
Vì có rất nhiều công ty như công ty của mình và khách hàng họ cũng có nhiều sự lựa chọn nên mới có khái niệm là thầu dự án, công ty nào uy tín trên thị trường, có chi phí thầu hợp lý thì khách hàng sẽ lựa chọn. Khách hàng sẽ yêu cầu một số lượng nhân lực nhất định (dự án mình là 5 người) với số năm kinh nghiệm mà họ đề ra (dự án mình là > 3 năm kinh nghiệm) để đủ tiêu chuẩn vào làm trong dự án của họ, sau đó sẽ có các vòng phỏng vấn khác nhau (tùy khách hàng) để đánh giá được chính xác năng lực của các ứng viên, không chỉ về trình độ chuyên môn mà còn về khả năng ngoại ngữ, giao tiếp tốt để có thể làm việc lâu dài với họ.
Mình cảm thấy may mắn vì sau khi kết thúc kỳ thực tập thì công ty đang thầu một dự án với khách hàng bên Pháp và cũng đang trong quá trình đưa nhân viên đi phỏng vấn. Nhìn ra được năng lực của mình, anh quản lý đề xuất cho mình đi phỏng vấn với khách hàng đó cùng với các đàn anh đi trước, phần dưới đây mình xin chia sẻ chi tiết hơn về quá trình phỏng vấn đã diễn ra như thế nào.
3. Phỏng vấn với khách hàng
Khách hàng này là một khách hàng cực kỳ khó tính 😐 và họ yêu cầu tới 3 vòng để đánh giá đúng và chính xác nhất có thể năng lực của từng ứng viên, trong quá trình phỏng vấn đó đã có nhiều người dù có nhiều năm kinh nghiệm vẫn bị loại. (chủ yếu là do tiếng Anh)
3.1. Chuẩn bị
Mình được thông báo về việc phỏng vấn này 2 tuần trước khi vòng 1 diễn ra (phỏng vấn qua Microsoft Teams). Trong 2 tuần đó, mình hầu như rất stress 😵 vì mình biết đây là cơ hội thật sự rất tốt để chứng tỏ giá trị bản thân cũng như được làm việc trong dự án có thể học hỏi và phát triển nhiều về chuyên môn. Và đây là những thứ mà mình đã chuẩn bị:
- Sự tự tin: Tự tin là 1 trong những yếu tố trong công việc mình đặt lên hàng đầu (tâm - tự tin - tập trung). Tự tin vào bản thân không có nghĩa ảo tưởng mà là tin vào năng lực hiện có của chính bản thân mình, nhờ sự tự tin mà mình có thêm động lực dám nghĩ, dám làm, dám thể hiện bản thân. (điều mà suốt khoảng thời gian đi học từ lớp 1-> 12 mình đã đánh mất)
- Tiếng Anh giao tiếp: Trước giờ mình không có cơ hội giao tiếp với người nước ngoài bao giờ nên đây thật sự là một khó khăn lớn. Dựa vào vốn từ vựng trau dồi mỗi ngày qua ứng dụng Anki, luyện nghe thông qua các video trên Youtube, mình cũng luyện thêm khả năng giao tiếp bằng cách tự nói chuyện với bản thân, mọi lúc, mọi nơi, mọi ngữ cảnh có thể, bên cạnh đó còn bổ sung thêm các thuật ngữ tiếng Anh chuyên ngành.
- Kiến thức chuyên môn: Mình được anh quản lý liệt kê ra danh sách các kiến thức, công nghệ mà một người Senior phải biết, dựa vào đó mình bắt đầu tìm hiểu sâu hơn không chỉ về lý thuyết mà còn về thực hành thông qua các dự án áp dụng các công nghệ đó trên mạng.
- Kiến thức về dự án cũ: Dự án cũ mình làm sử dụng các công nghệ gần giống với dự án mới của khách hàng lần này nên anh quản lý đã điền nó vào CV và yêu cầu mình tìm hiểu kỹ về nó vì chắc chắn khách hàng sẽ hỏi xoay quanh rất nhiều. Tuy nhiên dự án cũ đó rất lớn và mình cũng chỉ tham gia có 1 tháng trước đó nên đây thật sự là 1 thử thách lớn với mình.
3.2. Vòng 1 - Kiểm tra giao tiếp tiếng Anh cơ bản
Vòng này kéo dài 20 phút, khách hàng bên Pháp phỏng vấn mình bao gồm 1 chị Project Manager và 1 anh Team Lead, nội dung chủ yếu kiểm tra khả năng giao tiếp cơ bản bằng tiếng Anh, họ hỏi sơ về quy trình làm việc của mình, dự án cũ như thế nào, cách mà mình bổ sung kiến thức hằng ngày ra sao, rồi cuốn sách gần nhất đọc là gì,..
Sau vòng này mình cảm thấy tự tin hơn vì cả 2 bên đều đạt được mục đích của việc giao tiếp, mình có thể nghe hiểu được tất cả những gì họ nói và họ cũng vậy mặc dù mình nói còn sai nhiều chỗ về mặt ngữ pháp. Sau khoảng 1 ngày thì mình có kết quả đậu và chuẩn bị phỏng vấn tiếp vòng 2 ngay sau đó.
Mình cũng khuyên các bạn nếu ai còn ngại ngùng, tự ti thì hãy cứ tìm 1 người nước ngoài nào đó và nói chuyện với họ 1 lần (giờ cũng có nhiều website hỗ trợ), vượt qua được lần đầu bạn sẽ cảm thấy tự tin hơn và có động lực hơn để cải thiện khả năng giao tiếp cũng như ngoại ngữ của mình.
3.3. Vòng 2 - Kiểm tra kiến thức chung về chuyên môn
Vòng này kéo dài 1 tiếng cũng với sự tham gia của chị Project Manager và anh Team Lead, nội dung hỏi sâu về dự án cũ và các công nghệ liên quan, ngoài ra còn tập trung vào các kiến thức chung của ngành công nghệ thông tin như mạng máy tính (HTTP vs WebSocket), kiến trúc máy tính (Big Endian vs Little Endian, tính toán nhị phân, bảng mã Ascii),... có cả toán học nữa (tính nhẩm phép nhân rồi đổi sang hệ nhị phân, hexa các thứ) và cuối cùng là các kiến thức về lập trình hướng đối tượng, Java, Spring framework.
Nhìn chung các kiến thức này đều nằm trong nội dung mình chuẩn bị nên cũng không gặp quá nhiều khó khăn để trả lời. Khoảng 1 ngày sau thì mình có kết quả đậu và chuẩn bị phỏng vấn vòng cuối cùng diễn ra vào 1 tuần sau đó.
3.4. Vòng cuối - Kiểm tra khả năng lập trình
Vòng này cũng kéo dài 1 tiếng đồng hồ với sự góp mặt thêm của 1 anh Senior 10 năm kinh nghiệm bên khách hàng. Nội dung gồm 2 bài lập trình, mình giải bằng IDE ở máy mình, một bài dùng thư viện Random ở mức dễ, một bài xử lý chuỗi ở mức giữa Easy và Medium. Chủ yếu họ muốn kiểm tra cách mà mình giao tiếp để hiểu đề bài và tìm ra hướng giải quyết hơn là việc chỉ cắm đầu vào code.
Mình làm bài xử lý chuỗi còn bị sót vài trường hợp bị lỗi, anh Senior cũng chỉ hỏi thêm hướng mình giải quyết lỗi đó như thế nào chứ không yêu cầu code tiếp, khoảng 3 ngày sau thì có kết quả mình chính thức đậu vào dự án, tuy nhiên còn phải đợi khách hàng phỏng vấn thêm các ứng viên khác để đủ người mới có thể bắt đầu được.
4. Cơ hội
Hiện tại mình cũng chỉ là sinh viên và việc được trở thành nhân viên chính thức full-time của công ty, cộng thêm được nhận vào dự án lớn với khách hàng đã mở ra cho mình rất nhiều cơ hội:
- Làm việc với tư cách là 1 Senior giúp mình học hỏi thêm về quy trình làm việc, kiến thức chuyên môn, 1 cái nhìn mang tính hệ thống và khái quát hơn.
- Có cơ hội giao tiếp với khách hàng mỗi tuần thông qua các cuộc họp, từ đó góp phần cải thiện hơn trình độ ngoại ngữ của mình.
- Lương nhận được sẽ tương xứng với những gì bạn đem lại được cho công ty và nhờ đó mình có được thu nhập khá so với mặt bằng chung, giúp mình tự lo được cho cuộc sống và tích lũy tài chính cho tương lai.
5. Thách thức
Đi kèm với đó là không ít thách thức mà mình phải đối mặt trong tương lai. Nhưng đối với mình, càng nhiều thách thức thì mình càng có thêm nhiều động lực hơn để cố gắng hoàn thành tốt mọi thứ.
- Cân bằng giữa việc học và đi làm là một điều vô cùng khó khăn. Học kì 1 năm cuối này mình còn phải học 3 môn chuyên ngành, học kì 2 thì còn đồ án tốt nghiệp để ra trường, việc học mình luôn ưu tiên lên hàng đầu nên việc cân đối thời gian giữa học và làm sẽ là một thách thức không hề nhỏ.
- Vai trò càng cao thì trách nhiệm càng lớn! Trong dự án sắp tới mình sẽ trực tiếp làm việc với khách hàng và là một thành viên quan trọng của dự án, trong khi nhân viên mới thường sẽ tham gia vào dự án cũ và làm những công việc nhỏ... Chính vì vậy áp lực và trách nhiệm là vô cùng lớn, bạn cũng không thể nào nhận một mức lương khá mà lại làm việc ở mức trung bình và không đúng như kì vọng được!
- Cân bằng cuộc sống, các mối quan hệ như người yêu, gia đình, bạn bè, cả về sức khỏe và những đam mê khác như đàn hát, thể thao là điều mình luôn hướng tới. Mình không muốn vì công việc mà phải đánh đổi quá nhiều về sức khỏe cũng như bỏ bê những đam mê, những người thân yêu xung quanh mình nên đây cũng sẽ là vấn đề về việc quản lý thời gian mà mình cần phải kỷ luật và kiên trì mới có thể thực hiện tốt và đều đặn được.
6. Lời kết
Qua bài viết này, mình cũng chỉ nói ngắn gọn trong 2 chữ "tự tin" mà thôi. Nếu bạn không tự tin thử mọi thứ, không dám bước khỏi ra vùng an toàn của bản thân thì mãi mãi bạn cũng không biết bản thân bạn đang đứng đâu, giỏi hơn, dở hơn những ai? cần bổ sung những kiến thức gì? từ đó trở nên tự ti, đánh giá sai năng lực của bản thân và đưa ra các quyết định sai lầm. Mình cũng từng gặp phải các vấn đề như thế trong suốt quá trình đi học từ lớp 1 cho đến lớp 12, mãi đến khi học đại học, sống tự lập, tiếp xúc được với nhiều người, nhiều hoàn cảnh khác nhau, mình mới dần lấy lại sự tự tin, biết mình đang ở đâu và bước tiếp trên con đường mình đã chọn, chi tiết như thế nào thì hẹn các bạn trong các bài viết sắp tới nhé!
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của mình, chúc các bạn có thật nhiều nhiều sức khỏe để cùng nhau sớm vượt qua đại dịch lần này! Stay strong 💪💪💪
