Hành trình của sự trưởng thành: nhìn lại 4 năm học đại học của mình

Lễ tốt nghiệp khoa CNTT - Trường ĐH Khoa học Tự nhiên ĐHQG TPHCM Tháng 12/2022

Table of Contents

1. Lời nói đầu

Bốn năm đại học là khoảng thời gian không quá dài cũng như không quá ngắn, nhưng nó là khoảng thời gian mà mình nghĩ là bước ngoặt vô cùng quan trọng trong việc định hình nhận thức của mình về mọi thứ xung quanh.

Mình được thoát ra khỏi vỏ bọc che chở từ gia đình, từ nơi sinh sống quen thuộc trong suốt 18 năm và được tiếp cận với những tư tưởng phù hợp có chọn lọc, để từ đó là hành trang giúp mình tiếp tục trên con đường học hỏi cũng như phát triển bản thân trong tương lai. Đó sẽ là một hành trình dài và sẽ không bao giờ có điểm dừng, và hơn ai hết chính mình phải là người hiểu rõ bản thân mình nhất để rồi tự đưa ra các quyết định cuối cùng và chịu trách nhiệm về nó.

Đó cũng chính là lý do mình viết bài viết này, trước hết là để chia sẻ về hành trình và những bài học mà mình đã trải qua, những con người mình đã gặp, những sự phát triển cả về trong sự học cũng như sự nghiệp và kể cả về tâm hồn lẫn tư duy nhận thức, để từ đó hi vọng có thể truyền một ít động lực và kinh nghiệm cho các bạn tân sinh viên có thêm nhiều hành trang trên con đường bốn năm đại học sắp tới.

Và một lý do rất quan trọng khác nữa là để mình lưu giữ lại những ký ức đẹp đẽ trước khi nó phai nhạt dần trong tâm trí mình, để sau này khi mình có gặp chán nản trong cuộc sống hay công việc, mình sẽ đọc lại bài viết này để gợi nhắc lại rằng mình đã từng nỗ lực và cố gắng không từ bỏ như thế nào, mình đã từng rất yêu và đam mê cái ngành mà mình đã lựa chọn như thế nào, đã từng rất tin tưởng vào năng lực của chính bản thân mình để rồi từng bước đạt được các mục tiêu đặt ra ra sao.

Dưới đây là 4 giai đoạn chính, tương ứng với 4 năm học đại học của mình, mỗi năm gắn liền với một vài thử thách và bài học mà mình rút ra được, cùng với đó là những sự kiện, sự chuyển biến tâm lý trong từng ấy năm mà mình tự nhận thức được để hình thành nên chính bản thân mình ngày hôm nay.

2. Chương 1 - Sự khởi đầu

2.500.000đ là số tiền mà mẹ đại diện cho gia đình (gồm cả bố, chị và mẹ) gửi cho mình mỗi tháng, tiền phòng ở kí túc xá thì 140.000đ/tháng và đóng ngay từ đầu học kỳ rồi, việc còn lại chỉ là việc cân đo đong đếm ở chi phí sinh hoạt, di chuyển. Và số tiền này là do chính mình đề xuất với mẹ sau một vài tháng đầu sinh hoạt ở một môi trường mới (số tiền ban đầu là 3.500.000đ)

Dĩ nhiên là để quyết định sống được với số tiền đó, mình đã phải tính toán thật kỹ lưỡng những thứ không cần thiết, chỉ tập trung tối ưu cho phần ăn uống và học tập, thời gian đầu mình phải chật vật trong việc quản lý chi tiêu - một việc mà trước đây mình chưa từng làm bao giờ, khi mà mình ăn cơm nhà và tiền ăn vặt mỗi ngày hồi cấp 3 của mình chưa đến 30.000/ngày. Tuy nhiên dần dần thì mình cũng đã thích nghi được, và cho đến bây giờ khi nhìn lại, mình vẫn không thể tin được mình đã vượt qua giai đoạn đó như thế nào 😂

Sự thay đổi tiếp theo là về chỗ ở, từ việc ở một mình một phòng thoải mái sang 8 người/phòng 😅. Bài học mà mình học được là việc tôn trọng không gian chung và duy trì sự gắn kết với các bạn đồng trang lứa - một điều rất khác so với khi đi học trước đây khi mà tụi mình chỉ tiếp xúc với nhau xoay quanh trường học, nay còn phải sinh hoạt và ăn ở chung với nhau.

Tất nhiên là mỗi người một tính cách khác nhau, đến từ các vùng đất khác nhau, học những ngành nghề khác nhau, sẽ dẫn đến những quan điểm sống và suy nghĩ khác nhau, và những tranh cãi hay bất đồng quan điểm sống là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên sau mỗi lần như vậy, tụi mình lại gắn kết hơn, và nhờ có những người bạn này mà cuộc sống sinh viên ban đầu ở một nơi xa gia đình của mình đỡ khó khăn hơn rất nhiều, cùng giúp đỡ nhau không chỉ trong học tập và còn ở nhiều khía cạnh khác trong cuộc sống. 💓


Bên cạnh việc quản lý tài chính là việc mình phải hoàn độc lập tự chủ trong những công việc khác của cuộc sống, phải biết cách quản lý thời gian, cân bằng giữa việc học các công việc khác trong ngày. Và đặc biệt là phải luôn phải duy trì tinh thần trau dồi học hỏi, luôn tỉnh táo và tránh xa mọi cám dỗ làm ảnh hưởng đến con đường chinh phục tri thức của mình. Vì cái giá của sự tự do nhưng ở độ tuổi chưa đủ trưởng thành và ở một nơi hoa lệ như Sài Gòn thì chỉ có thể là cám dỗ, sinh viên thì có quá nhiều thời gian, nên rất dễ sa đọa hoặc đi chệch hướng ban đầu, mình từng chứng kiến không ít các bạn điểm thi đầu vào rất cao, học cấp 3 rất giỏi nhưng khi lên đại học lại sa ngã và đánh mất chính bản thân mình. Và sự sa đọa ở đây có thể tóm tắt lại là: lãng phí thời gian vào những thứ không đem lại giá trị gì cho bản thân trong tương lai.

Và cuối cùng một sự thay đổi quan trọng không kém đó là việc học của mình, chương trình học ở đại học nặng hơn rất nhiều tuy nhiên cũng linh hoạt hơn ở việc chọn môn, chọn giáo viên cũng như chọn nhóm làm các bài tập chung, nên nếu biết học đúng phương pháp thì mọi chuyện sẽ không khó khăn là mấy. Mặc dù đã có sẵn kỹ năng tự học ở cấp 3, nhưng ở năm nhất mình cũng loay hoay mãi mới tìm cho mình được phương pháp học phù hợp, nên kết quả năm nhất phải nói là thấp nhất trong bốn năm học đại học của mình, mãi sau này mới kéo lại lên được. 😑

Ngoài ra các bạn học ở trên đại học rất giỏi, vì chất lượng đầu vào cũng thuộc top đầu rồi, nên mình học được rất nhiều điều từ các bạn, mình cũng gặp được rất nhiều người bạn tốt, trong số đó có vài người bạn mình vẫn chơi chung tới ngày hôm nay. Nhờ những người bạn cùng đồng hành đó mà thời sinh viên của mình trôi qua thật ý nghĩa và không đơn độc, bọn mình học cùng nhau, trải qua kỳ quân sự cùng nhau, chạy deadline cùng nhau và hơn hết là không chỉ có việc học mà bọn mình còn tham gia rất nhiều hoạt động tình nguyện khác như: phát cháo đêm, tổ chức Tết Trung Thu cho các bé ở ngoại thành, hiến máu nhân đạo,...

3. Chương 2 - Tôi là ai?

Sau 1 quá trình làm quen với cuộc sống sinh viên học tập xa nhà, mình đã dần bắt được nhịp độ và từ đó việc học cũng trở nên thuận lợi hơn rất nhiều, các kết quả đạt được đều như mình mong muốn, nhờ vậy mà mình đã cải thiện được sự tự tin hơn rất nhiều, mình cảm giác mọi việc trong khả năng mình đều có thể làm được, chỉ cần mình có thật sự nỗ lực cố gắng và đặt mục tiêu cho nó hay không thôi.

Và cũng trong đầu năm hai này, mình đã gặp được nửa kia của mình 💖 tụi mình đã cùng nhau trải qua rất nhiều kỷ niệm thời sinh viên này, từ thời điểm khó khăn chưa có gì cho tới lúc cả hai đã đi làm và có công việc yêu thích ở hiện tại (tính tới hiện tại tụi mình đã quen nhau được 5 năm). Nhờ có cô ấy mà mình cũng đã có thêm rất nhiều động lực để cố gắng hoàn thiện bản thân mình hơn, tụi mình cùng nhau học tập, cùng đặt ra các mục tiêu chung và cố gắng hết sức để hoàn thành nó.


Tuy nhiên mọi thứ đang tốt đẹp thì dịch Covid-19 đến và mình được trải qua kỳ nghỉ Tết kéo dài nhất lịch sử, mọi hoạt động học tập đều diễn ra online và cả nước phải trải qua giai đoạn căng thẳng gồng mình chống dịch, tuy nhiên mình lại có nhiều thời gian hơn để ở cạnh gia đình đặc biệt là mẹ của mình, cảm giác đi học đại học nhưng sáng thức dậy lại ở căn phòng quen thuộc thật là đặc biệt.

Vì dịch bệnh nên mình cũng không đi đâu nhiều và lịch học trên trường cũng không quá căng thẳng, nên mình có nhiều thời gian rảnh hơn, bên cạnh học thêm các kỹ năng mới như guitar thì mình còn dành rất nhiều thời gian riêng cho bản thân để tự suy ngẫm về mọi thứ, mình nhận ra suốt khoảng thời gian trước đó cuộc sống của mình chỉ xoay quanh việc học và được sống dưới sự bao bọc chở che của gia đình, vì điều kiện gia đình không cho phép nên mình cũng ít khi đi đâu quá xa khỏi cái tỉnh Sóc Trăng mà mình đang sống. Chính vì vậy mà việc lên Sài Gòn học như một bước ngoặt khai sáng cho mình rất nhiều thứ, khi làn sóng dịch bất ngờ kéo tới, mình cảm thấy bản thân thật nhỏ bé và hành trình thấu hiểu bản thân để trả lời cho câu hỏi "Tôi là ai?" bắt đầu.

Mình đã từng thử rất nhiều phương pháp: Tử vi, cung hoàng đạo, thần số học, sinh trắc học, trắc nghiệm tính cách... tuy nhiên những phương pháp này chỉ đúng 1 phần và điểm chung của nó là dẫn dắt người nghe tin rằng mọi thứ từ khi sinh ra đều theo số mệnh cả rồi, và chúng ta hầu như không có quyền thay đổi điều đó - Một việc mình cho là đi ngược lại với "Growth Mindset" mà mình luôn hướng tới, mình luôn quan niệm rằng mọi chuyện đều có thể thay đổi được chỉ cần bạn thật sự cố gắng, chứ không có chuyện "Con vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa thì quét lá đa." trong cái xã hội hiện nay đâu!

Chính vì vậy sau khi chiêm nghiệm các phương pháp trên, mình tự đúc kết được rằng việc tự hiểu được bản thân là một điều cực kì khó và phải do chính bạn tự tìm ra nó vì sự thật là không ai hiểu bản thân bạn hơn chính bạn, nên nếu bạn không nhận thức được việc phải thấu hiểu bản thân là quan trọng và cần thiết, thì mọi hành động của bạn làm trong vô thức gần như là theo bản năng và thói quen, có cái sẽ tốt và có cái sẽ xấu. Và điều mà mình đã áp dụng chính là quá trình "hành động - suy nghẫm - ghi nhận", tức là mỗi khi bản thân mình biến chuyển tâm trạng: vui vì được điểm cao, nóng giận vì những điều nhỏ nhặt, nói chung là khi tâm mình biến chuyển.. mình sẽ học cách lắng nghe những sự thay đổi đó và suy nghĩ nguyên nhân cũng như phân tích tại sao bản thân lại có những cảm xúc/hành động như vậy, từ đó mình dần hiểu rõ về những điểm mạnh/ điểm yếu của bản thân mình, để rồi tìm cách khắc phục những điểm yếu đó cũng như phát huy được hết những điểm mạnh cá nhân.

Điểm mấu chốt là làm sao có đủ độ nhạy để nhận ra được cơ thể mình biến chuyển như thế nào? Thiền và tập thể dục (với mình là chạy bộ) theo mình là những cách tốt nhất để giúp bạn tĩnh tâm giữa 1 cuộc sống ồn ào và rồi hướng mọi thứ về bên trong của chính chúng ta. Chính nhờ việc thấu hiểu được bản thân, ít nhất là biết được mình sẽ làm tốt được ở những việc gì, điều gì sẽ khiến mình có giá trị trong cái cuộc đời này - Mà mình đã đưa ra được quyết định chọn chuyên ngành đúng đắn ở cuối năm 2 (Kỹ thuật phần mềm),  cũng như là tiền đề để mình tiết kiệm được kha khá thời gian và gây dựng nên một con đường sự nghiệp vững chắc ngay từ sớm, là một nhân viên có giá trị ở công ty hiện tại.

4. Chương 3 - Bứt Phá

Sự bứt phá như là một hệ quả tất yếu sau tất cả những gì mình đã chuẩn bị từ hai năm đầu tiên. Tổng quan những gì mình đạt được ở năm 3 này mình đã có 2 bài viết giải thích chi tiết quá trình này rồi nên sẽ không bàn luận gì thêm.

Như các bạn đã biết thì dịch Covid lại một lần nữa kéo đến và mình lại phải cách ly tại nhà theo Thông tư từ Chính phủ, và lần ở nhà này hoàn toàn khác so với một năm trước đó, do còn đang đi học và vừa phải làm việc cho công ty nên hầu như một ngày của mình chỉ diễn ra quanh việc ăn uống, đi làm remote và học online, thời gian mình dành cho gia đình rất ít mặc dù ở nhà - và đó cũng là một trong những khoảng thời gian mà mình đã hối hận nhất sau này khi nhìn lại, tất nhiên mọi thứ đều có sự đánh đổi và cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng như cách chúng ta mong muốn.

Về kết quả học tập đạt được thì mình rất hài lòng, vì mọi sự nỗ lực trước đó của mình đều đã được đền đáp xứng đáng, mình cũng có được một công việc tốt tạo cho mình nguồn thu nhập ổn định, mình tự lo được tiền sinh hoạt sau khi trở lại Sài Gòn, tự đóng được tiền học phí và còn dư được một khoản để gửi về cho mẹ nữa.

Nói chung mình đã hoàn toàn độc lập và tự chủ cuộc sống của mình kể từ năm 3 này - một điều mình đã luôn nỗ lực để hướng tới, do mình biết việc đầu tư cho một đứa con học đại học sẽ rất tốn kém nên mình luôn muốn học thật nhanh và đi làm thật sớm để ít nhất có thể tự lo cho bản thân mình và không còn là gánh nặng của gia đình nữa, cũng là để chứng minh cho gia đình thấy sự lựa chọn về ngành nghề của mình là không sai và sự đầu tư từ gia đình là hoàn toàn xứng đáng.

Bên cạnh đó chính là những áp lực trong công việc, cơm áo gạo tiền mà mình chưa bao giờ phải trải qua từ thời học sinh/sinh viên trước đây. Nó như là một giai đoạn chuyển giao giữa việc chỉ cần mỗi ngày xách dép lên trường đi học, là một đứa con ngoan trò giỏi, vô lo vô nghĩ vô tư không vướng bận gì hết, sang việc phải đi làm, phải chịu trực tiếp những áp lực từ công việc và từ cuộc sống,.. Cũng nhờ việc đi làm từ sớm đó đã giúp mình dần trưởng thành hơn và có trách nhiệm hơn với chính bản thân mình cũng như gia đình và bạn gái nữa.

Tóm lại, giai đoạn này là một giai đoạn chuyển giao cũng không kém phần quan trọng, nó là tiền đề cho năm học thứ 4, cũng là năm mà mình chính thức bước ra trường đời! Và nếu có một điều ước, mình chỉ muốn ước có thể quay lại thời gian này để dành thời gian cho mẹ nhiều hơn...

5. Chương 4 - Trường Đời

Mình ra trường đã được hai năm, đã có nhiều lần mình muốn hoàn thành cái chương cuối của bài viết này nhưng mình đã không dám đối diện với nó, nhưng giờ đây sau tất cả mọi chuyện mình đã bình tâm lại và có đủ dũng khí để hoàn thành nốt hành trình bốn năm học đại học của mình.

Bốn năm đại học đáng lẽ đã có thể trôi qua êm đềm thật đẹp nhưng không, vào một buổi sáng khi đang ở Sài Gòn và chuẩn bị đi làm, mình nhận được một tin sét đánh ngang tai đó là mẹ mình đã không còn nữa, thế giới của mình như sụp đổ hoàn toàn ngay từ giây phút ấy, mọi nỗ lực cố gắng của mình trong suốt 22 năm tồn tại trên cõi đời này đều trở nên vô nghĩa khi không còn mẹ nữa... Tạm gác lại công việc và bắt xe taxi về nhà ngay trong sáng hôm đó, suốt 5 tiếng mình đã khóc liên tục và mình đã nghĩ thật sự không còn bất kỳ khó khăn hay điều gì có thể làm mình gục ngã được nữa khi mà việc mất đi người mẹ mà mình còn chưa kịp đền đáp công ơn sinh thành chính là thứ luôn ám ảnh và ganh gánh trong suốt quãng đời còn lại của mình. "Tôi biết tôi mất mẹ, là mất cả bầu trời"

Bố mình làm bảo vệ ở xa, công việc cũng vất vả một tháng chỉ về được vài lần nên mẹ là người gắn bó với mình nhiều nhất. Mẹ đối với mình không chỉ là một danh từ thiêng liêng, mà trên hết mẹ còn là người bạn đồng hành, là người thầy đã dạy cho mình rất nhiều điều hay lẽ phải, mẹ tuy không có điều kiện để học hành tới nơi tới chốn nhưng những năm tháng tiểu học của mình đều do mẹ dạy và nét chữ của mình đẹp và có được như ngày hôm nay đều là do công mẹ cầm tay nắn nót ngay từ bé.

Công việc của mẹ rất vất vả, mẹ làm tạp vụ trong trường, hằng ngày phải quét dọn và nhặt thêm ve chai để kiếm thêm tiền nuôi hai chị em ăn học cùng với bố, trường của mẹ làm cũng chính là ngôi trường tiểu học mà mình theo học nên những sự vất vả của mẹ mình đều chứng kiến ngay từ bé, chính vì vậy mình rất thương mẹ, rất tự hào về công việc mẹ làm và luôn nỗ lực học hành thật giỏi để một ngày nào đó giúp mẹ thay đổi cuộc sống khó khăn này. Cuộc sống vất vả là thế nhưng mẹ luôn tìm cách để giúp đỡ những người yếu thế hơn mình, luôn dạy cho mình về lòng nhân hậu và sự yêu thương cũng như đồng cảm với những khó khăn của người khác. Thật sự nếu không có mẹ thì chắc chắn sẽ không có mình ngày hôm nay.

Mẹ tuy đã không còn nhưng những gì mẹ để lại, những lời mẹ dặn vẫn luôn còn đó, đôi mắt mình mang màu nâu của mắt mẹ, đôi bàn tay, bàn chân của mình được đúc từ một khuôn của mẹ và tuy mình không còn được nhìn thấy mẹ nữa nhưng trong trái tim mình lúc nào cũng có mẹ và luôn tin rằng mẹ sẽ luôn dõi theo những thành công sắp tới và sẽ luôn phù hộ cho mình và gia đình, mình lấy đó làm động lực để sống tiếp thật tốt phần đời còn lại thay cho mẹ. Bên cạnh mình vẫn còn bố, chị và bạn gái để yêu thương cũng như còn rất nhiều người bạn tốt luôn đồng hành và chia sẻ buồn vui cùng mình.

Và đó chính là cái cách cuộc đời đã chào đón mình, mẹ mất, vừa phải làm đồ án tốt nghiệp, vừa phải gánh trách nhiệm chính ở dự án của công ty, mọi thứ đổ dồn và như thử thách mọi giới hạn chịu đựng của bản thân mình. Cũng may là mình vẫn vượt qua được mọi chuyện và tốt nghiệp với tấm bằng loại Giỏi với GPA: 8.54/10

Cho tới thời điểm hiện tại, sau mọi chuyện đã trải qua, mình xin phép được cười vô mặt cuộc đời sau những gì mà nó đã mang lại cho mình, sẽ luôn giữ vững tinh thần cầu tiến, không ngừng học hỏi để chuẩn bị cho những giai đoạn/cột mốc tiếp theo trong cuộc sống phía trước và cũng không quên tận hưởng những điều tốt đẹp khác đang còn hiện hữu chờ đón mình.

6. Lời cảm ơn

Xin dành 1 lời cảm ơn thiêng liêng nhất tới gia đình - bố, mẹ, chị gái, họ hàng nội ngoại gần xa. Xin cảm ơn người bạn gái đã và đang đồng hành cùng mình từ những lúc khó khăn nhất cho đến hiện tại. Xin cảm ơn những người thầy, người cô, những người bạn bè, đồng nghiệp đã luôn kề vai sát cánh và chia sẻ những buồn vui trong suốt 4 năm học của mình, mình rất biết ơn vì sự xuất hiện của mọi người đã góp một phần làm cho thanh xuân của mình thêm đẹp, mình xin chân thành cảm ơn 💕