Nội dung
1. Lời nói đầu
Trong bài viết lần trước, mình đã chia sẻ về cách mình chuẩn bị mọi thứ và tìm kiếm cơ hội thực tập tại các công ty lớn, các bạn có thể xem lại bài viết tại đây:
Kỳ thực tập của mình bắt đầu vào ngày 05/05/2021 và theo như trong hợp đồng thì sẽ kết thúc trong 3 tháng. Tuy nhiên những kiến thức trong quá trình thực tập mình đã biết một số từ trước nên cũng hòa nhập nhanh và sau 2 tháng mình được offer 1 bản hợp đồng nhân viên chính thức (full-time) vào ngày 12/07/2021, chi tiết mình sẽ nói sau ở các phần bên dưới.
Hôm nay, mình viết bài viết này với mục đích nhìn lại chặng đường 2 tháng đã đi qua đó, niềm vui có, nỗi buồn có, học được nhiều thứ nhưng cũng gặp phải không ít khó khăn. Hi vọng thông qua những kinh nghiệm cá nhân của mình, các bạn có thể hiểu thêm về môi trường công ty, những công việc được giao sẽ như thế nào và rút ra được kinh nghiệm cho bản thân để làm tốt hơn trong tương lai.
2. Môi trường công ty
Mình cũng may mắn có khoảng gần một tháng ngắn ngủi trải nghiệm môi trường, văn hóa làm việc trực tiếp tại công ty trước khi tình hình dịch bệnh căng thẳng và phải làm việc tại nhà. Dưới đây là một số điều mình xin được chia sẻ về công ty của mình.
2.1. Cơ sở vật chất
Công ty mình có nhiều cơ sở tại TP. HCM, cơ sở mình làm việc hiện tại là cơ sở thứ 4 (được thành lập năm 2005) nằm trên đường Trần Hữu Trang, Quận Phú Nhuận. Cơ sở này có khoảng 6-7 tầng (mình cũng không nhớ rõ 😅), mỗi tầng đều được trang bị điều hòa, máy nước nóng lạnh, nhà vệ sinh sạch sẽ, có tầng còn được trang bị tủ lạnh. Những chỗ để vui chơi, giải trí, chơi các môn thể thao như bóng bàn, bida,.. thì không có, tuy nhiên mình cũng không quá quan trọng việc này.
2.2. Gửi xe
Cơ sở mình làm việc hiện tại không có hầm gửi xe, tuy nhiên công ty có liên kết với nhà thờ gần đó để nhân viên có thể gửi xe miễn phí. Hầm gửi xe trong nhà thờ thì rộng rãi, có camera, thẻ từ gửi xe đầy đủ, tuy nhiên chỗ này cách cơ sở mình tầm khoảng 600m nên mỗi sáng gửi xe xong thì sẵn đi bộ tới công ty tập thể dục luôn 😁
2.3. Góc làm việc và trang bị
Hiện tại mình đang làm việc tại tầng 1 của công ty, mỗi bàn làm việc đều được ngăn lại 3 hướng (trừ hướng làm việc) để tăng độ tập trung, góc làm việc của mình gồm có 1 bộ PC, chuột, bàn phím và ghế văn phòng có chỗ tựa cao qua đầu mình.
Cấu hình máy tính thì tùy vào dự án mà bạn sẽ được trang bị để phù hợp, mới ban đầu khi chưa vào dự án thì máy mình cấu hình cũng vừa đủ, sau đó tham gia vào dự án để học hỏi kinh nghiệm thì được trang bị cấu hình xịn hơn xíu (CPU Intel Core i5-10400U, RAM 16GB), sau này khi hết dịch chắc sẽ được trang bị thêm 1 màn hình để phục vụ cho công việc tốt hơn. Hệ điều hành thì cũng sẽ tùy vào ngôn ngữ lập trình của bạn, mình làm Java nên xài Linux (Ubuntu distribution), những ngôn ngữ như C# thì xài Windows.
2.4. Ăn uống
Đây là một trong những vấn đề mình quan tâm nhất, không chỉ là vấn đề dinh dưỡng mà còn là giá cả và vệ sinh an toàn thực phẩm. May mắn cơ sở mình làm cũng gần chợ và nhiều quán cơm văn phòng chất lượng (do ở đó cũng có nhiều công ty khác). Buổi sáng thì dọc theo các tuyến đường mình đi bộ từ chỗ gửi xe có bán rất nhiều loại đồ ăn khác nhau như bánh mì, xôi, bánh bao,.. với mức giá dao động từ 10k-20k. Buổi trưa thì các quán cơm sẽ nấu nhiều món để có nhiều lựa chọn, ngoài ra còn có nước ngọt, canh, trái cây free, mức giá dao động từ 25k-35k.
Mình đánh giá các quán ăn ở đây có không gian sạch sẽ, thoáng mát, chất lượng đồ ăn tốt và giá cả vừa phải. (do số lượng nhân viên các công ty đông nên phải cạnh tranh). Ngoài ra cũng có những anh chị tự nấu cơm mang theo, công ty cũng bố trí các phòng ăn để mọi người có không gian ăn uống và đảm bảo vệ sinh hơn.
2.5. Con người
Mọi người trong công ty đa số đến từ miền Tây, ai nấy cũng thân thiện và cởi mở. Mình may mắn được làm việc với anh Mentor nhiệt tình chia sẻ kinh nghiệm và anh Manager có tâm, biết nhìn người, đánh giá năng lực đúng đắn. Và ngoài vấn đề ăn uống thì vấn đề con người cũng là một trong những lí do mình quyết định có gắn bó lâu dài với công ty hay không.
2.6. Văn hóa công ty
Công ty mình bắt đầu làm việc buổi sáng từ 8h30p và kết thúc vào 12h, sau đó mọi người sẽ có 1h30p để ăn uống, nghỉ ngơi cũng như giải trí, buổi chiều bắt đầu từ 13h30p và kết thúc ngày làm việc vào 18h (tổng cộng 8 tiếng làm việc). Mọi người đều được trang bị thẻ nhân viên, thẻ này có tác dụng chấm công và cũng là để mở các cửa ra vào chính, cửa mỗi tầng, cửa nhà vệ sinh.
Khi đi làm thì mình không được mang cặp lên chỗ làm việc (nếu có mang theo thì sẽ để vào tủ và khóa lại) hoặc mang các thiết bị sao chép như USB, thẻ nhớ,... Chính vì vậy mỗi ngày ngoài bộ đồ mặc đi làm thì mình chỉ mang theo đúng 1 cái áo khoác để đựng bóp tiền với điện thoại 😂. Ngoài ra mình còn được tham gia vào các khóa học training về cách ứng xử nơi công sở, thái độ làm việc, tìm hiểu về lịch sử, giá trị công ty,...
Thì trên đây là những điều mình rút ra được từ quá trình làm việc ngắn ngủi 1 tháng tại văn phòng của mình và cũng có thể nó không hoàn toàn đầy đủ vì mình chưa có thời gian để trải nghiệm hết, trong tương lai nếu dịch ổn định và được quay lại làm việc trực tiếp tại đây thì mình sẽ có nhiều cái để chia sẻ hơn nữa.
3. Chương trình thực tập (ai không học CNTT có thể bỏ qua)
Quá trình mình thực tập hơi đặc biệt vì được trải qua tận 2 chương trình với 2 ngôn ngữ khác nhau 😂. Buổi đầu tiên đi thực tập mình được anh Manager dắt vô phòng họp nói chuyện riêng, phỏng vấn thêm bằng tiếng Anh chủ yếu để test lại khả năng giao tiếp của mình (vì trước đó chỉ thi TOEIC nghe đọc mà thôi) và lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của mình.
Mình có bày tỏ nguyện vọng là mong muốn được làm việc trực tiếp với khách hàng, dự án công ty mình nhận đa số là từ khách hàng nước ngoài và sử dụng ngôn ngữ giao tiếp chính là tiếng Anh nên mình cũng muốn được làm việc với họ và tham gia vào các dự án có nhiều thử thách. Anh Manager có giới thiệu sơ qua các dự án về Java, C# (2 ngôn ngữ này mình đã học từ trước, chỉ có framework là chưa học) cho mình và mình cảm thấy hứng thú với dự án bên C# hơn nên quyết định theo C#.
3.1. C#, ASP.NET Framework
Vì mình học C# từ trước rồi nên không mất nhiều thời gian để học lại mà được làm 1 dự án nho nhỏ về quản lý giá cả thị trường dưới sự hướng dẫn của một anh Mentor bên cơ sở khác (cơ sở thứ 3), do cơ sở mình làm toàn sử dụng Java nên không có ai hướng dẫn 😓. Dự án mình làm là viết 1 cái Web Api ở phía Server sử dụng ASP.NET framework, SQLite, Repository pattern, Entity Framework, còn ở phía Client thì xây dựng ứng dụng Windows bằng Winforms để kết nối tới Api đó, ngoài ra còn có React Library sử dụng TypeScript cho Web Client nữa nhưng đang chuẩn bị làm thì mình chuyển qua bên Java.
3.2. Java, Spring framework
Anh Manager có chia sẻ là trong thời gian sắp tới, công ty đang thầu dự án của 1 khách hàng lớn bên Pháp về Java, nếu mình chuyển qua Java thì anh sẽ tạo cơ hội cho mình phỏng vấn với khách hàng (để họ kiểm tra chất lượng mới dám tin tưởng giao việc) và trực tiếp tham gia vào dự án mới này. Nhận thấy đây là cơ hội lớn, mình cũng không ngần ngại chuyển qua Java ngay và luôn 😆 vì mình quan niệm thời gian đầu đi làm nhất định công việc phải có nhiều thử thách và học hỏi được nhiều thứ thì mình mới hứng thú.
Do thời gian cũng không có nhiều (do mình đã tập trung vào C# từ trước) nên mình bỏ qua chương trình training về Java cũng như Spring framework và tham gia ngay vào dự án thực tế của công ty để lấy thêm kinh nghiệm. Do mình đã học Java từ trước nên cũng không gặp quá nhiều khó khăn, chỉ có Spring framework thì phải vừa làm vừa tìm hiểu. Mình đảm nhiệm vai trò thiết kế lại cấu trúc cho một mô-đun của hệ thống (do cấu trúc cũ hơi dở) và sửa các lỗi nhỏ trong mô-đun chính, thông qua các nhiệm vụ này, mình thật sự học hỏi được rất nhiều không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn về mặt kiến trúc phần mềm. Dự án sử dụng mô hình Agile, Scrum, dùng Bitbucket để quản lý source code, Jenkins cho CI/CD, Apache Maven để quản lý các dependency.
3.3. Các khóa học training
Cái này thì tùy công ty mà sẽ có các chương trình, hệ thống training khác nhau và không chỉ phục vụ cho training thực tập mà còn là để nâng cao kiến thức của tất cả nhân viên trong công ty. Công ty mình có 1 bộ phận và website nội bộ chuyên phục vụ cho quá trình training này với các khóa học không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn về kỹ năng mềm, tất cả đều được tổ chức online thông qua zoom (do dịch bệnh). Trong quá trình mình đi thực tập thì cũng được thêm vào các khóa học bắt buộc dành cho nhân viên mới, ngoài ra cũng có các khóa học nâng cao chuyên môn khác.
4. Thuận lợi
4.1. Có sẵn kiến thức nền tảng
Như mình đã nói từ trước, một số kiến thức và ngôn ngữ lập trình mình đã được các thầy cô dạy kĩ từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường nên khi đi thực tập mình cũng không gặp quá nhiều khó khăn để tiếp cận và thích nghi. Mình nghĩ những bạn đang có suy nghĩ lo lắng, tự ti về mặt kiến thức thì hoàn toàn có thể yên tâm nếu các bạn đã chịu khó đầu tư trên trường trước đó.
4.2. Sếp tốt, định hướng tốt
Mình cảm thấy may mắn khi được làm việc cùng với anh Manager có tâm, có trách nhiệm và rất biết cách dùng người, anh cũng là người định hướng và đưa ra lời khuyên cho mình, nếu không nhờ có anh thì có lẽ năng lực của mình cũng không có chỗ để thể hiện tốt nhất. Rất nhiều bạn thật sự giỏi nhưng gặp phải người sếp dở, thiếu năng lực thì coi như quãng thời gian đầu đi làm sẽ để lại nhiều ấn tượng không tốt và cũng không có nhiều cơ hội để phát triển bản thân.
4.3. Học hỏi được nhiều kiến thức mới
Dĩ nhiên mục đích của việc đi thực tập là để học hỏi và phát triển bản thân và mình đánh giá là đã đạt được mục tiêu như ban đầu đề ra. Không chỉ về những kiến thức chuyên môn mà còn là cách ứng xử với mọi người xung quanh, thái độ làm việc sao cho chuyên nghiệp và hiệu quả, những kiến thức này mình nghĩ là vô cùng quan trọng và là nền tảng cho những mục tiêu tiếp theo trong công việc.
5. Khó khăn
5.1. Chỗ làm xa
Do hiện tại mình đang ở kí túc xá khu B, ĐHQG TP.HCM và chỗ ở của mình cách công ty tầm 22km (khoảng 40p chạy xe máy) nên tốn khá nhiều thời gian cho việc đi và về, tuy nhiên đường rộng, thẳng, dễ đi, nhiều khi không để ý thì tới nơi lúc nào cũng không hay 😄
Trong tương lai có lẽ mình sẽ cùng với đám bạn chuyển ra trọ gần đó để thuận tiện cho việc đi lại hơn, nhưng có lẽ cũng sẽ gặp thêm khó khăn mới về tài chính, do ở kí túc xá thì tiền phòng, tiền điện nước, tiền gửi xe, tiền wifi 1 tháng cũng chỉ tầm 300-400k.
5.2. Quản lý thời gian, áp lực giữa việc đi học và đi làm
Đây là điều mình muốn chia sẻ nhiều nhất, vì thật sự không dễ dàng để cân bằng giữa chuyện học và chuyện đi làm. Mình đi làm chỉ có 3 buổi thôi nhưng ngoài ra cũng phải dành thời gian ở nhà để tìm hiểu thêm về kiến thức phục vụ công việc và cũng đúng lúc gần cuối kì, các đồ án của môn học thì cứ dồn dập mà mình thì luôn là người chịu trách nhiệm chính trong đồ án và cũng muốn làm mọi chuyện tốt nhất có thể. (mình là người khá cầu toàn)
Đợt đó là mình vừa đi làm, vừa phải giải quyết tầm 4 đồ án của 3 môn, cộng thêm cái báo cáo khoa học của 1 môn nữa là 5, trên công ty thì phải đảm bảo tiến độ công việc đề ra và phải thể hiện tốt thì mới được đánh giá cao. Mỗi ngày bất kể có đi làm hay không, mình đều dành hết khoảng thời gian còn lại để giải quyết các đồ án trên trường này, phải đánh đổi về vấn đề sức khỏe, giấc ngủ và nhiều thứ khác (trong khi mình thì luôn muốn cân bằng mọi thứ trong cuộc sống) và may mắn là tất cả đều hoàn thành với kết quả tốt và đúng hạn. Anh quản lý và anh mentor mình cũng hiểu và thông cảm nên cũng tạo điều kiện để mình có thể làm tốt cả 2 việc cùng lúc.
Hiện tại mình đã đi làm full-time và cũng đang còn 5 môn học cuối cùng chờ mình hoàn thành, nhưng mình nghĩ tất cả cũng chỉ là thử thách và cũng quen rồi vì mình được rèn luyện khả năng chịu áp lực trong học tập từ các thầy từ hồi năm nhất cơ, deadline thì mỗi tuần đều có, ít thì 1,2 cái còn nhiều thì 4,5 cái nên cũng không quá bối rối trong vấn đề quản lý thời gian và công việc.
5.3. Code xấu
Trong lập trình có khái niệm Clean Code hay còn gọi là code sạch, code đẹp, không chỉ giúp dễ nhìn mà còn dễ bảo trì, đọc lại sau này. Trong quá trình học trên đại học hầu như không có thầy cô nào ngồi review lại code cho sinh viên cả, các đồ án thì cứ dồn dập và hầu hết các bạn sinh viên trong đó có mình đều code sao cho chức năng chạy được là có điểm, còn về vấn đề tổ chức thư mục, kiến trúc, các quy tắc lập trình thì không có thời gian để mà làm cho hoàn thiện. Chính vì vậy khi làm các dự án training của công ty, mình được anh mentor review code lại và cũng bị la rất nhiều 😂, cũng nhờ vậy mà mình cũng cải thiện về chuyện coding, vì sau này làm việc trong dự án lớn thì không chỉ có đồng nghiệp mà còn phải làm việc với lập trình viên của khách hàng nên cần phải code sao cho dễ đọc và dễ hiểu.
6. Cơ hội
Như mình đã đề cập, anh Manager có đề xuất mình chuyển qua Java là để mình trực tiếp phỏng vấn với khách hàng bên Pháp và trực tiếp tham gia vào dự án mới này. Khách hàng Pháp này muốn thuê công ty mình bảo trì và tiếp tục phát triển các tính năng mới (gọi là gia công phần mềm - outsource), dự án về lĩnh vực IoT quản lý các thiết bị Audio/Video. Trước đó anh cũng tin tưởng và đề xuất cho mình bản hợp đồng nhân viên chính thức (fulltime) với mức lương 1x triệu (x là bao nhiêu thì tùy năng lực mỗi người nhé). Và mình cũng đã đậu phỏng vấn với khách hàng sau 3 vòng phỏng vấn kéo dài trong 2 tuần (mới kết thúc tuần trước) với tư cách là 1 Engineer 3 năm kinh nghiệm trong khi mình mới làm việc có 3 tháng 😀. Và với việc làm việc như 1 người có 3 năm kinh nghiệm đó, mình hi vọng đây sẽ là cơ hội để mình bứt phá và rút ngắn khoảng cách về kiến thức cũng như kỹ năng so với các đàn anh đi trước. Chi tiết về cách mình chuẩn bị kiến thức, phỏng vấn như thế nào sẽ được mình chia sẻ trong bài viết sắp tới, các bạn chờ đón xem nhé!
7. Lời kết
Hi vọng bài viết đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về môi trường làm việc và chương trình thực tập thực tế (dĩ nhiên sẽ có 1 vài điểm khác biệt ở các công ty khác nhau). Mình cũng đã chính thức kết thúc chương trình thực tập rồi nên bài viết này cũng có thể coi là nơi mình lưu lại kỷ niệm, hi vọng trong tương lai nếu có đánh mất động lực và niềm tin vào bản thân thì mình có thể đọc lại nó để biết được bản thân mình đã từng cố gắng thế nào để có được công việc này, từ đó lấy lại tinh thần và bước tiếp trên con đường mình đã chọn.
